2023-2024 оқу жылының ересек «Күншуақ» тобының ата-ана жиналысы

«Өркен»бөбекжайы»КМҚК

БАЯНДАМА

«4-5 жастағы балалардың даму ерекшеліктері»

                                                          Тәрбиеші: Жанабергенова А.Ж.

Ұлытау ауданы 2023 жыл

4-5 жастағы балалардың даму жас ерекшеліктері.

Бұл жас бала өміріндегі өте маңызды кезең. Бұл бала денесінің қарқынды дамуы мен өсу кезеңі. Бұл кезеңде баланың мінезі айтарлықтай өзгереді, танымдық және коммуникативті дағдылар белсенді түрде жетілдіріледі.  Мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес 4-5 жастағы балалардың нақты жас ерекшеліктері бар, оны ата-аналар мектеп жасына дейінгі баланың дамуы мен тәрбиесі үйлесімді болатынын білуі керек. Бұл дегеніміз, бала есейген сайын әрдайым өз құрбыларымен ортақ тіл табады.Дене дамуының ерекшеліктері

Орта мектепке дейінгі жаста баланың физикалық мүмкіндіктері едәуір артады: үйлестіру жақсарады, қозғалыстар барған сайын сенімді бола бастайды. Сонымен бірге үнемі қозғалыс қажет. Қозғалтқыш белсенді дамып келеді, жалпы, мектепке дейінгі жастағы бала жасөспірімдерге қарағанда ептірек және жылдам болады. 4-5 жастағы балалардың жас ерекшеліктері физикалық жүктемені шамадан тыс болмайтындай мөлшерлеу керек екенін ескеру қажет. Бұл осы кезеңде бұлшықеттер тез болса да, біркелкі емес өсетіндігімен байланысты, сондықтан бала тез шаршайды. Сондықтан сәбилерге демалуға уақыт беру керек.

Дене дамуының қарқынына келетін болсақ, олар 4 жастан 6 жасқа дейін айтарлықтай өзгермейді. Орташа алғанда, бала жылына 5-7 см өседі және 1,5-2 кг салмақ қосады. Бала денесінің барлық мүшелері мен жүйелері өсіп, дамиды.Баланың психикалық дамуы

4-5 жасында әртүрлі психикалық процестер тез дамиды: есте сақтау, зейін, қабылдау және басқалары. Маңызды ерекшелігі - олар саналы, ерікті бола бастайды: еріктік қасиеттер дамиды, бұл болашақта қажет болады.

Қазіргі кездегі балаға тән ойлау түрі визуалды-бейнелі болып табылады. Бұл дегеніміз, жалпы балалардың іс-әрекеті практикалық, тәжірибелі сипатта болады. Олар үшін айқындық өте маңызды. Алайда, олар өскен сайын ойлау жалпыланып, мектепке дейінгі жасқа қарай біртіндеп вербалды-логикалық ойлауға айналады. Жад көлемі едәуір артады: ол қазірдің өзінде кішкентай өлеңді немесе ересек адамның нұсқауын жаттай алады. Зейіннің кездейсоқтығы мен тұрақтылығы жоғарылайды: мектеп жасына дейінгі балалар кез-келген іс-әрекетке қысқа уақытқа (15-20 минут) шоғырлана алады.

4-5 жас аралығындағы балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, мектепке дейінгі тәрбиешілер баланың өнімді жұмыс істеуі мен үйлесімді дамуына жағдай жасай алады.Ойынның рөлі

Ойын әрекеті әлі күнге дейін нәресте үшін басты болып табылады, дегенмен, бұл ерте жасқа қарағанда күрделене түседі. Қарым-қатынасқа қатысатын балалар саны артып келеді. Тақырыптық-рөлдік ойындар пайда болады. 4-5 жастағы балалардың жас ерекшеліктері олардың бір жыныстағы құрдастарымен қарым-қатынас жасауға бейім болатындығы. Қыздар отбасылық және күнделікті тақырыптарды жақсы көреді (қыз-аналар, дүкен). Ер балалар матростарда, әскери, рыцарьларда ойнағанды жөн көреді. Бұл кезеңде балалар алғашқы жарыстарды ұйымдастыра бастайды, жетістікке жетуге тырысады.Шығармашылық шеберлік

Орта мектеп жасына дейінгі балалар шығармашылық қызметтің әр түрін меңгеруге қуанышты. Бала ертегілерді модельдеуді, қолдануды ұнатады. Графикалық белсенділік негізгілердің біріне айналады. Федералды мемлекеттік білім беру стандартына сәйкес 4-5 жас аралығындағы балалардың жас ерекшеліктері осы кезеңде мектеп жасына дейінгі баланың ұсақ моториканы меңгергендігін көрсетеді, бұл оның егжей-тегжейлі сурет салуға және бөлшектерге көп көңіл бөлуге мүмкіндік береді. Сурет шығармашылық өзін-өзі көрсету құралдарының біріне айналады.

Орташа мектеп жасына дейінгі бала кішкентай ертегі немесе ән құрастыра алады, рифмалардың не екенін түсініп, оларды қолдана алады. Жарқын қиял мен бай қиял сіздің бойыңызда немесе ақ қағазда бүкіл ғаламды құруға мүмкіндік береді, мұнда бала өзі үшін кез-келген рөлді таңдай алады.

Сөйлеуді дамыту

Орта мектепке дейінгі кезеңде сөйлеу қабілеттері белсенді дамиды. Дыбыстың айтылуы айтарлықтай жақсарады, сөздік қоры белсенді түрде өсіп, екі мыңға жуық сөзге жетеді. 4-5 жастағы балалардың сөйлеу жас ерекшеліктері олардың өз ойларын нақтырақ айтуға және құрдастарымен толық қарым-қатынас жасауына мүмкіндік береді.

Бала қазірдің өзінде осы немесе басқа объектіні сипаттай алады, оның эмоциясын сипаттайды, шағын көркем мәтінді қайталайды, ересек адамның сұрақтарына жауап береді. Дамудың осы кезеңінде балалар тілдің грамматикалық құрылымын игереді: олар предлогтарды түсінеді және дұрыс қолданады, күрделі сөйлемдер құруды үйренеді және т.б. Бірізді сөйлеу дамиды.Құрдастарымен және ересектермен қарым-қатынас

Орта мектепке дейінгі жаста құрдастармен байланыс бірінші орынға ие. Егер бұрын балаға ойыншықтар мен ата-аналармен байланыс жеткілікті болса, енді оған басқа балалармен қарым-қатынас қажет. Әріптестерді тану мен құрметтеу қажеттілігі артуда. Қарым-қатынас, әдетте, басқа әрекеттермен (ойын, бірлескен жұмыс) тығыз байланысты. Бала ең ықыласпен сөйлесетін алғашқы достар пайда болады.

Балалар тобында бәсекелестік және алғашқы көшбасшылар пайда бола бастайды. Әдетте құрдастарымен қарым-қатынас ситуациялық сипатта болады. Ересектермен қарым-қатынас, керісінше, нақты жағдайдың шеңберінен шығып, алшақтатылады. Бала ата-аналарды сарқылмайтын және беделді жаңа ақпарат көзі деп санайды, сондықтан оларға әр түрлі сұрақтар қояды. Дәл осы кезеңде мектеп жасына дейінгі балалар мадақтаудың ерекше қажеттілігін сезінеді және түсініктемелерге ренжіді, егер олардың әрекеттері байқалмаса. Кейде ересек отбасы мүшелері 4-5 жастағы балалардың осы жас ерекшеліктерін байқамайды. Ата-аналарға арналған мектепке дейінгі мекеменің тәрбиешілері мен психологтары құрастырған жаднама баламен дұрыс және жемісті қарым-қатынас орнатуға көмектеседі.Эмоциялық ерекшеліктер

Осы жаста эмоциялар сферасының айтарлықтай дамуы байқалады. Бұл алғашқы жанашырлық пен сүйіспеншіліктің, тереңірек және мағыналы сезімдердің уақыты. Бала өзіне жақын ересек адамның көңіл-күйін түсіне алады, жанашырлыққа үйренеді.

Балалар мақтауға да, пікірге де өте эмоционалды, олар өте сезімтал және осал болып келеді. 5 жасында бала гендерлік және гендерлік мәселелерге қызығушылық таныта бастайды.

Жоғарыда айтылғандай, осы кезеңнің ерекшеленетін белгілерінің бірі - қиял, қиял. Бұл әртүрлі қорқыныш тудыруы мүмкін екенін ескеру керек. Бала ертегі кейіпкерінен немесе елестететін құбыжықтардан қорқуы мүмкін. Ата-аналарға қатты алаңдаудың қажеті жоқ: бұл проблема емес, тек 4-5 жастағы балалардың жас ерекшеліктері.

Психология мұндай қорқынышпен күресудің көптеген әдістерін біледі, бірақ бұл уақытша қиындықтар екенін ұмытпаған жөн, егер олар уақыт өте келе жойылатын болса, егер ата-аналар оларға назар аудармаса немесе оларды білім беру мақсатында балаға қарсы қолданбаса.4-5 жастағы балаларды оқыту

Мектепке дейінгі мекемелердің қызметкерлері сабақ беру кезінде 4-5 жастағы балалардың психологиялық және жас ерекшеліктерін ескереді. Қазіргі кезде қолданылып жүрген «Туғаннан мектепке» бағдарламасы бойынша басты назар тұлғаны қалыптастыруға және жан-жақты дамытуға аударылады.

Сонымен бірге балалармен тақырыптық сабақтар өткізіледі, олар ұжымда, үйде және қоғамдық орындарда өзін-өзі ұстау ережелерін түсіндіреді, қауіпсіздік, сөйлеу тілі дамиды, гигиеналық дағдылар жетілдіріледі және т.б. Бұл жағдайда білім беру процесі ойынға негізделген. Осылайша, мұғалімдер баланы 4-5 жастағы балалардың жас ерекшеліктерін ескере отырып, қол жетімді және тартымды қызмет түрі арқылы жаңа ұғымдар мен ережелермен таныстырады. Жол ережелеріне сәйкес, мысалы, ойын сабақтарын өткізуге болады, мұнда жол ережелері поэтикалық түрде беріледі, түсінуге және есте сақтауға оңай. Сондай-ақ, осы жаста баланың ой-өрісі мен қоршаған әлем туралы білімін кеңейту қажет.Тәрбие

Осы жастағы балалардың тәрбиесі туралы айта отырып, осы кезеңде мінездің айтарлықтай өзгеретінін есте ұстаған жөн. Үш жылдық дағдарыс қауіпсіз өтеді, ал бала бұрынғыға қарағанда әлдеқайда мойынсұнғыш және сергек болады. Дәл осы уақытта балалар ата-аналарымен толық қарым-қатынасты қажет етеді. Қатаң айтқанда, бұл тәрбиенің негізі. Ересектердің қазіргі кездегі негізгі қызметі - мүмкіндігінше егжей-тегжейлі түсіндіру және жеке мысалда көрсету. Бала бәрін губка тәрізді сіңіреді, ашушының қызығушылығымен ол жаңа білімге ұмтылады. Ата-аналар көптеген сұрақтарды мұқият тыңдап, оларға жауап беруі керек, өйткені отбасында балалар қоршаған әлем және ондағы орны туралы алғашқы білімді алады.

Енді адамгершілік қасиеттерді бойына дарыту, балада мейірімділікті, сыпайылықты, жауаптылықты, жауапкершілікті, еңбек сүйгіштікті дамыту қажет. Бұл кезеңде баланың алғашқы достары бар, сондықтан құрдастарымен қалай сөйлесуге болатынын үйрету өте маңызды: көнуге, олардың мүдделерін қорғауға, бөлісуге.Мектепке дейінгі баланың рөлі

Тәрбиедегі ең жақсы жетістікке отбасы мен мектепке дейінгі мекеме арасындағы тығыз және сенімді ынтымақтастық жағдайында қол жеткізуге болатындығын атап өту керек, өйткені балабақша ұжымы 4-5 жас аралығындағы балалардың жас ерекшеліктерін ескереді. Ата-аналарға кеңес беру - осындай өзара әрекеттесу тәсілдерінің бірі. Ересек отбасы мүшелері балаларын жақсы түсіну үшін психология бойынша кем дегенде минималды дайындықтан өтуі керек. 4-5 жастағы балалардың жас ерекшеліктерін сипаттайтын тағы бір әдіс - ата-аналар жиналысы. Онда тәрбиешілер мен балалар психологы ересек отбасы мүшелерімен бірге білім берудің негізгі принциптерін белгілеп, барлық қызықты және даулы мәселелерді талқылай алады.

Отбасы ең маңыздыТәжірибелік балалар психологтарының пікірінше, отбасы баланың жеке басын дамытуда шешуші рөл атқарады. Ата-аналар арасындағы қарым-қатынас - өсіп келе жатқан нәресте ең алдымен оны көреді, бұл оның стандартты жалғызы деп санайды. Сондықтан баланың үлкендердің алдында лайықты өнегесі болуы өте маңызды.Ата-аналар мектеп жасына дейінгі жаста мейірімділік, әділеттілік, шыншылдық сияқты қасиеттер дамып, өмірлік құндылықтар мен мұраттар қойылатынын ұмытпағаны жөн. Сондықтан 4-5 жастағы балалардың жас ерекшеліктерін ескеру өте маңызды. Мінездің жеке қасиеттерін дамытуға көмек мектеп жасына дейінгі баланың жынысына және отбасындағы ересектердің рөліне сәйкес жүзеге асырылуы керек. Сонымен, анасы баласын ортақ тіл табуға, ымыраға, сүйіспеншілікке, қамқорлық пен сүйіспеншілікке ұмтылуға үйретеді. Әке - тәртіпті, қорғауды бейнелейтін тұлға, ол өмірдің алғашқы ұстазы, ол күшті және мақсатты болуға көмектеседі. Отбасы ішіндегі қатынастар бала тәрбиесіне және оның кейінгі өміріне әсер ететін маңызды фактор болып табылады.

2023-2024 оқу жылының ересек  «Күншуақ» тобының 20 қыркүйекте болған ата-ана жиналысының

Хаттама №1

Ұлытау облысы                                                                          20.09.2023 жыл

Қатысқаны: 17                                                        Қатыспағаны: 8

Ата-аналармен күн тәртібінде қаралған мәселе:

1. Баяндама «4 жастағы балалардың даму ерекшелігі» тәрбиеші Жанабергенова А.Ж.
2. 2023-2024 оқу жылының күн тәртібі, ұзартылған іс-әрекеттің кестесімен таныстыру.
3. Қыркүйек,қазан,қараша айларының іс-шараларын талқылау.
4. Сауалнама «Мектепке дейінгі білім беру мекемесінің жұмысы сізді қанағаттандырама?»
5. Тренинг «Құлынымды көзінен мен танимын»
6. Жағдаяттар
7. Әр түрлі мәселелер

• Бөбекжайда болатын ертеңгіліктер мен қоғамдық жұмыстарға ата-аналар мен бірге жұмыс жасау
• Балалардың тазалығы мен төлем жарнасы. Балалардың келу қозғалысы

Мақсаты:

    Ата -аналар өзара қарым-қатынасын жақсарту. Балабақша өмірімен таныстыру.

Тыңдалды:

Ата-аналар жиналысын тәрбиеші Жанабергенова А.Ж. бастады. Ата-аналармен жаңа форматта сәлемдесіп, балабақша өмірімен таныстырып кетті. Баяндама «4 жастағы балалардың даму ерекшелігі»  Тәрбиешімен дұрыс қарым-қатынаста болу мақсатында жиналыс жаңа форматта өткізіледі.Жылулық шеңберінен бастап, "Баламды мен көзінен танимын" тренингін өткізіп өздерінің балаларына деген жылы тілектерін айтады.Бала туралы кіріспе сөз оқылып,бәрін ауыз біршілікке шақыру мақсатында ұжыммен таныстыру және балабақшаның ішкі жұмыс тәртібімен таныстыру.Тренингі жаттығу өткізу барысында ата-аналардың топтық жұмыс жасауын және сол жасаған жұмысының нәтижесі балалары екенін түсіндіру.Сол жұмысты қорытындылап не үшін таңдағандарын психологиялық сәйкесткпен ұштастырып айтып өту.Ойын ойнатып сауалнама алып ең соңында ата-аналарға деген жылы лебіз айтылады.\

Тәрбиеші ата-аналарға балабақшаның күн тәртібін еске сала отырып,осы күн тәртібін қатаң түрде сақтауын өтінді.Яғни, балаларыңызды таңертеңгілік сағат 8:30-ға дейін алып келіп, таңғы жаттығуға қатыстыру  керектігін айтты. Таңертеңгілік сағат 8:30-дан кешіккен баланы қабылдай алмаймыз деп ескертті,себебі әр топ жасына сай күн тәртібін сақтауға міндетті.    Топ тәрбиешісі Жанабергенова А.Ж. топтағы балалардың үлгерімі мен тәртібін айтып өтті.

    Тәрбиешір ата-аналарға арнап сауалнама сұрақтарын қойды. Ата-аналар өз пікірлерін білдіріп, сұрақтарға жауап берді.

Қаулы:

1. Балалардың балабақшаға бейімделу жұмыстары қадағалауға

алынсын.

2.Бөбекжай-бақшада санитарлық талаптар өз деңгейінде орындалсын.

3. Бала үлгерімінің жоғарылауына  ата-ана да  өз үлесін қоссын.

           Төрайым:                                                                  

  Хатшы: